1) 213 SAYILI  VERGI USUL KANUNU KAPSAMINDA TUTULMASI GEREKEN DEFTERLERE ILISKIN TASDIK

1.1) Tasdik Edilmesi Gereken Defterler

213 Sayili Vergi Usul Kanunu’nun 220. maddesine göre;

• Yevmiye ve envanter defterleri
• Isletme defteri
• Imalat ve istihsal vergisi defterleri
• Nakliyat vergisi defteri
• Yabanci nakliyat kurumlarinin hâsilat defteri
• Serbest meslek kazanç defteri
• Izin verilen hallerde yukarida yazili olanlarin yerine kullanilacak olan defterler,

tasdike tabidir.

213 sayili Vergi Usul Kanunu defteri kebiri tutulmasi zorunlu defterlerden saymasina karsilik, bu defterin tasdikini zorunlu kilmamistir. Bu nedenle defteri kebirin tasdik ettirilmemis olmasinin vergi hukukunda herhangi bir yaptirimi yoktur. Böyle olmakla birlikte, defteri kebir Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre tasdike tabi olup, bu islemin yapilmasinin idari para cezasi yaninda, olabilecek uyusmazliklarda sahibi lehine delil olma niteligi açisindan önemi vardir.

1.2) Tasdik Süresi

213 sayili Vergi Usul Kanunu’nun 221. maddesinde belirlenmis olup, defterlerin asagida yazili zamanlarda tasdik ettirilmesi gerekmektedir:

• Öteden beri ise devam etmekte olanlar defterin kullanilacagi yildan önce gelen son ayda
• Hesap dönemleri Maliye Bakanligi tarafindan tespit edilenler, defterin kullanilacagi hesap döneminden önce gelen son ayda
• Yeniden ise baslayanlar, sinif degistirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler ise baslama, sinif degistirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce; vergi muafiyeti kalkanlar, muafliktan çikma tarihinden baslayarak on gün içinde
• Tasdike tabi defterlerin dolmasi dolayisiyla veya baska nedenlerle yil içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunlari kullanmaya baslamadan önce.

Hesap dönemi takvim yili olanlarin, 2020 yilinda kullanacaklari tasdike tabi yasal defterlerini 31.12.2019 tarihine kadar tasdik ettirmeleri gerekmektedir.

2019 yilinda kullanilan yasal defterlerini 2020 yilinda da kullanmak isteyenlerin, Vergi Usul Kanunu’nun 222. maddesi hükmü geregince, Ocak 2020 sonuna kadar tasdiki yeniletmeleri gerekir.

2)  6102 SAYILI TÜRK TICARET KANUNU KAPSAMINDA TUTULMASI GEREKEN DEFTERLERE ILISKIN TASDIK

2.1) Tutulmasi Gereken Defterler

6102 sayili Türk Ticaret Kanunu’nun 64. maddesi ve Ticari Defterler Iliskin Teblige göre;

• Gerçek veya tüzel kisi olup olmadigina bakilmaksizin her tacir yevmiye defteri, envanter defteri ve defteri kebiri tutmakla yükümlüdür.
• Sayilan defterler ek olarak;

1)   Sahis sirketleri genel kurul toplanti ve müzakere defteri,

2)  Anonim ve sermayesi paylara bölünmüs komandit sirketler pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ile genel kurul toplanti ve müzakere defteri, limited sirketler ise pay defteri ve genel kurul toplanti ve müzakere defteri,

tutmak zorundadir.

2.2) Tasdik Edilmesi Gereken Defterler ve Tasdik Zamani

6102 sayili Türk Ticaret Kanunu kapsaminda tutulan defterlerin tamami için onay zorunlulugu vardir.

Açilis onay zamani Türk Ticaret Kanunu ile Vergi Usul Kanunu’nda aynidir.

TTK kapsaminda tutulan defterlerden yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defteri ayrica kapanis tasdikine tabidir.

Bu defterlerden yevmiye defterinin, izleyen hesap döneminin altinci ayinin sonuna kadar, yönetim kurulu karar defterinin ise izleyen hesap döneminin birinci ayinin sonuna kadar kapanis tasdiklerinin yapilmasi gerekmektedir.

3) MUHASEBECI DEFTER BILGI GIRISI UYGULAMASI

02.03.2011 tarihinde yayimlanan 406 sira no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliginde yapilan düzenlemeyle, Noterler tarafindan onaylanacak defterlerin, 01.04.2011 tarihinden itibaren elektronik ortamda Gelir Idaresi Baskanligi’na bildirilmesi zorunlulugu getirilmistir.

Noterler Birligince, onaylanacak defterlerin muhasebeciler

tarafindan, TNBOnline sitesi (www.tnb.org.tr) araciligi ile önceden elektronik ortamda girilmesi ve uygulama tarafindan verilen defter liste numarasi ile Noterliklere gidilmesi seklinde bir uygulama baslatilmistir.

Bu uygulamayla bir taraftan defterleri onaylayan noterlerin 406 sira no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliginde yapilan düzenlemeyle getirilen bildirim yükümlülüklerini daha kolay ve dogru olarak yapmasina olanak saglanmak istenmis, bir taraftan da defter onaylama islemlerinin hatasiz, hizli ve eksiksiz olmasi amaçlanmistir.

Muhasebeci Defter Bilgi Girisi Uygulamasinin ayrintilari, Türkiye Noterler Birligince yayimlanan Muhasebeci Defter Bilgi Girisi Uygulamasi Kullanim Kilavuzunda ayrintili olarak açiklanmistir.

Kilavuzda yapilan açiklamaya göre, defter onay listelerinin muhasebeciler tarafindan bilgisayar ortaminda olusturulabilmesi için;

•  
• Muhasebeciler bir kereye mahsus Noterliklerden “Sifre” alacaklar,
• Almis olduklari “Sifre” ile TNBOnline internet sayfasinda ‘Muhasebeci Defter Bilgi Girisi’ ekranindan sisteme giris yapacaklar,
• Bu bölümde defter listelerini hazirlayabilecek, mesruhat ve liste dökümlerini alabilecekler,
• Hazirlamis olduklari defter listelerinin onaylanmasi için defter liste numaralari ile istedikleri Noterliklere giderek islemlerini hizli, eksiksiz tamamlayabilecekler,
• Noterlik, muhasebeci tarafindan kendisine getirilecek olan defter liste numarasi ile makbuz kesimi yapabilecektir.

Gelir Idaresince yayimlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebligi ve Türkiye Noterler Birligince yayimlanan Kilavuzda yer alan bilgilerden;

• Muhasebeci defter bilgi girisi uygulamasinin zorunlu olmadigi ancak onay islemlerini kolaylastiracagi ve hizlandiracagi,
• Uygulamanin bagimli çalisan muhasebeciler tarafindan da yapilabilecegi,

anlasilmaktadir.

4)  E-DEFTER UYGULAMASI VE TASDIK

Elektronik ortamda defter tutulmasina olanak saglayan 454 sira no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebligi 20.06.2015 tarihli Resmi Gazetede yayimlanmistir.

Bu Tebligde, defterlerini elektronik ortamda olusturmak, kaydetmek, muhafaza ve ibraz etmesi gereken mükelleflere iliskin usul ve esaslar açiklanmistir. Buna göre, 2018 yili hasilati 10.000.000 TL’yi geçenler 01.01.2020 tarihinden itibaren e-Defter uygulamasina geçmelidir. Ayrica, 19.10.2019 tarihli Resmi Gazetede yayimlanan Elektronik Defter Genel Tebligi (Sira No.1)’nde Degisiklik Yapilmasina Dair Teblig (Sira No:3)’e göre,

• e-Fatura uygulamasina geçis zorunlulugu bulunan mükellefler,
• Türk Ticaret Kanunu’nun 397/4. maddesi uyarinca bagimsiz denetime tabi olan sirketler,

sartlarin saglandigi yili takip eden yilin basindan itibaren e-defter uygulamasindan yararlanmalari ve yevmiye defteri ve defteri kebiri elektronik ortamda tutmalari gerekmektedir.

Elektronik defter tutanlar için hesap döneminin ilk ayinin beratinin alinmasi açilis onayi, son ayinin beratinin alinmasi ise kapanis onayi yerine geçmektedir.

Ayrica, 3 Sira No.lu Teblig ile Elektronik defterlerin kapanis tasdiki yerine geçen aylik berat dosyasi olusturma ve Gelir Idaresi Baskanligi e-Defter uygulamasina izleyen 3 ay içinde yükleme isleminin, üç aylik geçici vergi dönemleri bazinda (bu döneme ait aylar için) ve geçici vergi beyannamelerinin verilecegi ayin sonuna kadar gerçeklestirilebilmesi imkani ve elektronik defterlerin defter kayitlarini tutan muhasebe meslek mensubunun ya da entegratör firmanin mali mührü/elektronik imzasi ile imzalanabilme imkani getirilmistir. E-Defter ve beratlarin ikincil kopyalarinin GIB sisteminde ya da özel entegratörlerin sisteminde 10 yil boyunca saklanma zorunlulugu getirilmistir.