7326 sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun” 09.06.2021 tarih ve 31506 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Kanun; kesinleşmiş alacakların yapılandırılmasına, kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklara, inceleme ve tarhiyat safhasında bulunan işlemlere, matrah ve vergi artırımına, işletme kayıtlarının düzeltilmesine, taşınmazların yeniden değerlenmesine ve Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdinde tutulan kayıtlara ilişkin önemli düzenlemeler içermektedir. 14.06.2021 tarih ve 31511 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin 7326 Sayılı Kanun Genel Tebliği (Seri No:1)” ile konuya ilişkin detaylı açıklamalar yapılmış ve örnekler paylaşılmıştır.
7326 sayılı Kanun’da stok, makine, teçhizat ve demirbaşlar hesaplarının düzeltilmesine ilişkin yapılan düzenlemeler özet olarak şu şekildedir;
İşletmede Mevcut Olduğu Halde Kayıtlarda Yer Almama Durumu
- Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri (adi, kollektif ve adi komandit şirketler dâhil), işletmelerinde mevcut olduğu hâlde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedel ile 31.08.2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil) bir envanter listesi ile vergi dairelerine bildirmek suretiyle defterlerine kaydedebilirler.
- Bildirime konu edilen kıymetler için amortisman ayrılmaz.
- Aktife kaydedilen emtia için ayrı, makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere özel karşılık hesabı açılmalıdır.
- Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi hâlinde sermayenin unsuru sayılır ve vergilendirilmez.
- Makine, teçhizat ve demirbaşlar envantere kaydedilir ve ayrılan karşılık birikmiş amortisman olarak kabul edilir.
- Beyan edilen; makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden tabi olduğu oranların yarısı esas alınarak katma değer vergisi hesaplanır ve ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, beyanname verme süresi içinde ödenir.
- Emtia üzerinden ödenen vergi genel esaslara göre indirilir.
- Makine, teçhizat ve demirbaşlar üzerinden ödenen bu vergi, hesaplanan katma değer vergisinden indirilemez.
- İndirimi mümkün olmayan bu KDV tutarı, verginin ödendiği yılın gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının belirlenmesinde gider olarak dikkate alınabilir.
- Bu kapsamda bildirilen kıymetlerin satılması hâlinde satış bedeli, bunların deftere kaydedilen değerinden düşük olamaz olsa dahi kazancın tespitinde kayıtlı bedel dikkate alınır.
- Kayıtlarda yer almayan emtia dolayısıyla hesaplanan KDV’yi beyan edip ödeyen ve bu vergiyi indirim hesaplarına intikal ettiren mükellefler tarafından, beyana konu emtianın, iade hakkı tanınan işlemlerde kullanılması durumunda, beyan edilerek ödenen ve indirim hesaplarına alınan söz konusu verginin yüklenilen verginin hesabında dikkate alınması (iade konusu yapılması) mümkündür.
- ÖTV konusuna giren malları beyan eden ve alış belgelerini ibraz edemeyen mükelleflerin, bu malların beyan tarihindeki miktarı ve emsal bedeli üzerinden geçerli olan ÖTV’yi, beyanname verme süresi içinde ayrı bir beyanname ile beyan ederek aynı süre içinde ödemeleri hâlinde vergi cezası kesilmez.
- Beyan edilen kıymetler, BA formu vermek zorunda olan mükellefler tarafından söz konusu form ile bildirilmek zorundadır.
- Söz konusu bildirim işlemi, Ba formunun “Soyadı/Adı Unvanı” bölümüne “Muhtelif Satıcılar (7326 sayılı Kanun Madde 6/1)”, “Vergi Kimlik Numarası” bölümüne (3333 333 333) yazılmak suretiyle yapılacaktır.
Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Mevcut Olmama Durumu
- Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri (adi, kollektif ve adi komandit şirketler dâhil), kayıtlarında yer aldığı hâlde işletmelerinde mevcut olmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarını, 31.08.2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil), emtialar bakımından aynı türden emtialara ilişkin cari yıl kayıtlarına göre tespit edilen gayrisafi kâr oranını, makine, teçhizat ve demirbaşlar bakımından kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedellerini dikkate alarak fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirebilirler.
- Düzenlenecek faturanın açıklaması “Muhtelif Alıcılar 7326 SK’nun 6/2 maddesi çerçevesinde düzenlenmiştir” şeklinde olmalıdır.
- Gayrisafi kâr oranının cari yıl kayıtlarına göre tespit edilemediği hallerde, mükellefin bağlı olduğu meslek odalarının belirleyeceği oranlar esas alınır.
- Ödenmesi gereken katma değer vergisi, ilk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere üç eşit taksitte ödenir.
- Söz konusu hükümler çerçevesinde yapılan düzeltmeler nedeniyle vergi aslı, gecikme faizi ve vergi cezası aranmaz.
- Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtia nedeniyle düzenlenen fatura bedeli “600 Yurtiçi Satışlar”, faturada hesaplanan katma değer vergisi de “391 Hesaplanan KDV” hesabına alacak yazılmak suretiyle kayıtlara intikal ettirilecektir. Bu hesapların karşılığını teşkil edecek borçlu hesap uygulamayı yapan mükellefçe gerçeğe uygun olarak tespit edilecektir.
- Aktif hesaplarda meydana gelen artışın herhangi bir şekilde tespit edilememesi hâlinde Kanunen Kabul Edilmeyen Gider hesabına borç kaydı yapılacaktır.
- Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtia nedeniyle düzenlenen faturalar, BS formu vermek zorunda olan mükelleflerce, BS formu ile bildirilmek zorundadır.
- Söz konusu bildirim işlemi, BS formunun “Soyadı/Adı Unvanı” bölümüne “Muhtelif Alıcılar (7326 sayılı Kanun Madde 6/2)”, “Vergi Kimlik Numarası” bölümüne (4444 444 444) yazılmak suretiyle yapılacaktır.
- Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtiaya ilişkin faturada emtianın tabi olduğu oranda KDV hesaplanacak ve bu KDV ilgili dönem 1 No.lu KDV beyannamesinin “Matrah” kulakçığının, “7326 Sayılı Kanun’un (6/2-a) Maddesi Kapsamındaki Bildirim” tablosuna kayıt yapılarak beyan edilecektir.
- Ödenecek KDV çıkması hâlinde kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtiaya ilişkin hesaplanan KDV tutarı, “Ödenmesi Gereken Katma Değer Vergisi” tutarından düşülecektir. Bu hesaplama sonucu “Bu Dönemde Ödenmesi Gereken KDV” satırında yer alan tutar, 1 No.lu KDV beyannamesinin ödeme süresi içinde ödenecektir (7326 sayılı Kanundan doğan KDV taksitlendirilecektir).
7326 sayılı Kanuna ulaşmak için aşağıdaki linke tıklayınız.
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/06/20210609-1.htm
7326 Sayılı Kanun Genel Tebliği’ni indirmek için buraya tıklayınız.
Saygılarımızla,
CONSULTA Vergi
(*) Sirkülerlerimizde yapılan açıklamalar yalnızca bilgilendirme amaçlı olup, kesin işlem tesis etmeden önce uzmanlarımızdan görüş ve yönlendirme alınmasını önemle tavsiye ederiz. Bu sirkülerlerin amacı tek başına uygulamalara yön vermek olmayıp; mükelleflerimizin risk, fırsat ve değişiklikler hakkında güncel bilgi sahibi olmalarını sağlamaktır. Yegâne kaynak olarak sirkülerlerimizdeki açıklamaların kullanılması halinde doğabilecek olası zararlardan CONSULTA sorumlu olmayacaktır.