29.12.2021 tarihinde TCMB resmi internet sitesinde “2022 Yılı Para ve Kur Politikası” metni yayımlanmıştır. “2022 Yılı Para ve Kur Politikasının Temel Çerçevesi” şu şekildedir;

• Orta vadeli enflasyon hedefi %5 olarak korunmuştur. Para politikası, enflasyonu bu hedefe kademeli olarak yaklaştıracak şekilde oluşturulacaktır.
• 2022 yılında, enflasyon hedeflemesi rejiminin fiyat istikrarının sürdürülebilir bir zeminde oluşmasını sağlayacak şekilde uygulanmasına devam edilecektir.
• TCMB’nin temel politika aracı bir hafta vadeli repo ihale faiz oranıdır.
• TCMB zorunlu karşılıkları fiyat istikrarı ve finansal istikrar amaçları doğrultusunda destekleyici bir araç olarak kullanacaktır. Bu çerçevede, 2022 yılında Rezerv Opsiyon Mekanizması tamamen sonlandırılacak, yabancı para yükümlülüklerin maliyetleri artırılırken, Türk lirası mevduat gelişimini destekleyecek mekanizmalar önceliklendirilecektir.
• TCMB, fiyat istikrarı açısından destekleyici bir unsur olan finansal istikrarı da gözetmeye devam edecektir. Bu kapsamda, TCMB 2022 yılında, parasal aktarım mekanizmasının sağlıklı işleyişini sağlamak ve makro finansal istikrara ilişkin riskleri sınırlamak amacıyla, elindeki politika araçlarını en etkin şekilde kullanacaktır.
• Dalgalı döviz kuru rejimi sürdürülecek ve döviz kurları, serbest piyasa koşullarında, arz ve talep dengesine göre oluşacaktır.
• Para politikasının etkinliği ve finansal istikrar açısından TCMB döviz rezervlerinin güçlendirilmesi amaçlanmaktadır.

Paylaşılan dokümanda yer alan önem arz eden bilgiler ise şu şekildedir;

• Sistemin fonlama ihtiyacı bir önceki yıl sonuna göre yaklaşık olarak 494,8 milyar TL yükselmiş olup 24 Aralık 2021 itibarıyla 1.109,2 milyar TL seviyesindedir. 2021 yılında, para tabanı gelişmeleri, TL karşılığı döviz işlemleri ile Hazine’nin net borçlanma tutarındaki artış sistemin fonlama ihtiyacını artırıcı, reeskont kredileri kullandırımları ise azaltıcı etkiye sebep olmuştur.
• Sistemin fonlama ihtiyacı, Açık Piyasa İşlemlerinin (APİ) net etkisi ile döviz ve altın karşılığında gerçekleştirilen swap işlemlerince sağlanmaktadır. 2020 yıl sonunda 338 milyar TL olan swap işlem tutarı, yaklaşık olarak 313 milyar TL artış göstererek 24 Aralık 2021 tarihi itibarıyla 651 milyar TL seviyesine yükselmiştir. 2020 yıl sonunda 276,6 milyar TL olan net APİ ise yaklaşık 181,2 milyar TL artış göstererek 24 Aralık 2021 tarihi itibarıyla 457,9 milyar TL seviyesine ulaşmıştır.
• 24 Aralık 2021 tarihi itibarıyla, geleneksel ihale yöntemiyle gerçekleştirilen döviz karşılığı TL swap işlemleri kaynaklı stok miktarı 28,5 milyar ABD doları, kotasyon yöntemiyle gerçekleştirilen döviz karşılığı TL swap piyasası işlemleri kaynaklı stok miktarı ise 7,9 milyar ABD doları büyüklüğündedir.
• 24 Aralık 2021 tarihi itibarıyla BIST Swap Piyasası’ndaki TCMB taraflı swap işlem tutarı 8,1 milyar ABD doları seviyesindedir.
• 24 Aralık 2021 tarihi itibarıyla kotasyon yöntemi ile gerçekleştirilen Altın Karşılığı Türk Lirası Swap Piyasası işlem tutarı net 67,7 ton, Döviz Karşılığı Altın Swap Piyasası işlem tutarı net 6,3 ton ve Türk lirası karşılığı altın swap ihale stok miktarı net 40,7 ton seviyesindedir.
• 24 Aralık 2021 tarihi itibarıyla VİOP nezdindeki TCMB kısa pozisyon tutarı 978 milyon ABD doları seviyesindedir.
• 24 Aralık 2021 itibarıyla döviz üzerinden düzenlenen senetlerin reeskonta kabulü suretiyle ihracatçılar ile döviz kazandırıcı hizmetler ve faaliyetlerde bulunan firmalara TL olarak kullandırılan reeskont kredisi kullanımı 18,9 milyar ABD doları düzeyinde, Türk lirası üzerinden düzenlenen senetlerin reeskonta kabulü suretiyle kullandırılan reeskont kredisi kullanımı ise 0,7 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir. Reeskont kredilerinin TCMB döviz rezervlerine katkısı ise 20,7 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiş olup, söz konusu katkının yıl sonunda 21 milyar ABD doları seviyesine yükselmesi beklenmektedir.
• Yabancı para cinsinden zorunlu karşılık tesislerinde yıl boyunca yaklaşık 10 milyar ABD doları artış olmuştur.
• Diğer merkez bankaları ile yapılan ikili para takası (swap) anlaşmaları, para takası finansmanlı ticaret mutabakatı yoluyla ikili ticareti ve her iki ülkenin ekonomik kalkınmasına yönelik olarak mali iş birliğini teşvik etme amacını taşımaktadır. Bu kapsamda, 2021 yılında Çin, Kore ve Katar Merkez Bankaları ile üç anlaşma imzalanmıştır. 2022 yılında diğer merkez bankaları ile swap anlaşmalarının imzalanmasına yönelik görüşmelere devam edilecektir.
• Reeskont kredileri kanalıyla 2022 yılında 16,6 milyar ABD dolarının TCMB net rezervlerine gireceği kesinleşmiştir.
• Parasal aktarım mekanizmasının etkinliğinin artırılması amacıyla yıl boyunca zorunlu karşılıklara ilişkin çeşitli adımlar atılmıştır. 5 Mart tesis tarihinden geçerli olmak üzere Türk lirası zorunlu karşılık oranları 200 baz puan artırılmıştır. Ayrıca, Türk lirası zorunlu karşılıkların döviz cinsinden tesis edilmesi imkânı azami oranı 5 Mart tesis tarihinde %30’dan %20’ye, 6 Ağustos tesis tarihinde %20’den %10’a ve 1 Ekim tesis tarihinde %10’dan %0’a düşürülerek sonlandırılmıştır. Türk lirası zorunlu karşılıkların standart altın cinsinden tesis edilmesi imkânı azami oranı ise 5 Mart tesis tarihinde %20’den %15’e ve 12 Kasım tesis tarihinde %15’ten %10’a düşürülmüştür. Atılan bu adımlar sonucunda Türk lirası cinsinden tesis edilen zorunlu karşılık tutarında yaklaşık 60 milyar TL artış olmuştur.
• TCMB, 1 Temmuz 2021 tarihli duyurusu ile fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğinin artırılması amacıyla zorunlu karşılık düzenlemesinde değişikliğe gitmiştir. Bu kapsamda yabancı para mevduat/katılım fonu hesaplarından Türk lirası mevduat/katılım fonu hesaplarına dönüşen tutarların zorunlu karşılık yükümlülüğünden muaf tutulmasına ve Türk lirası cinsinden tesis edilen zorunlu karşılıklara bankacılık sistemindeki toplam mevduat/katılım fonu içinde Türk lirasının payını artırıcı yönde ilave faiz/nema uygulanmasına karar vermiştir.
• TCMB, 21 Aralık 2021 tarihli duyurusuyla ise bankacılık sistemindeki toplam mevduat/katılım fonu içinde Türk lirasının payının artırılması amacıyla yurt içi yerleşik gerçek kişilerin 20 Aralık 2021 tarihinde mevcut olan döviz tevdiat hesaplarının ve döviz cinsinden katılım fonlarının Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarına dönüşmesi halinde mevduat ve katılım fonu sahiplerine destek sağlanmasına ve bu kapsamda dönüşen tutarların da zorunlu karşılık yükümlülüğünden muaf tutulmasına karar vermiştir.
• Para Politikası Kurulu (PPK) 2022 yılında, önceden açıklanan bir takvim çerçevesinde yılda 12 toplantı (İlk toplantı 20 Ocak 2022) yapacaktır. Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı öncesindeki yedi günlük süre “sessiz dönem” olarak adlandırılmakta olup, bu süre içinde para politikasına yönelik dış iletişim yapılmamaktadır. Para politikası kararı ile kısa gerekçesi, İngilizce çevirisi ile birlikte, toplantı ile aynı gün saat 14.00’te; PPK’nın ayrıntılı değerlendirmelerini içeren toplantı özeti ise toplantıyı takip eden beş iş günü içinde TCMB internet sayfasında yayımlanacaktır.

“2022 Yılı Para ve Kur Politikası” metnine ulaşmak buraya tıklayınız.

Saygılarımızla,

CONSULTA Vergi

(*) Sirkülerlerimizde yapılan açıklamalar yalnızca bilgilendirme amaçlı olup, kesin işlem tesis etmeden önce uzmanlarımızdan görüş ve yönlendirme alınmasını önemle tavsiye ederiz. Bu sirkülerlerin amacı tek başına uygulamalara yön vermek olmayıp; mükelleflerimizin risk, fırsat ve değişiklikler hakkında güncel bilgi sahibi olmalarını sağlamaktır. Yegâne kaynak olarak sirkülerlerimizdeki açıklamaların kullanılması halinde doğabilecek olası zararlardan CONSULTA sorumlu olmayacaktır.