03.02.2021 tarih ve 31384 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7263 sayılı “Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nda önemli değişiklikler yapılmıştır. Söz konusu değişikliklerden öne çıkanları maddeler halinde aşağıda özetlenmiştir.

• 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren, teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösteren işletmeler açısından yıllık beyanname üzerinden istisna edilen kazançları tutarı, Ar-ge ve tasarım merkezleri açısından yıllık beyanname üzerinde yararlanılan indirim tutarı 1.000.000 TL ve üzerinde olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, bu tutarın %2’si bilançonun pasifinde geçici bir hesaba aktarılır. Aktarılması gereken tutar yükümlülüğü, yıllık bazda 20.000.000 TL ile sınırlıdır. Bu tutarın, geçici hesabın oluştuğu yılın sonuna kadar Türkiye’de yerleşik girişimcilere yatırım yapmak üzere kurulmuş girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması veya girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ya da bu Kanun kapsamındaki kuluçka merkezlerinde faaliyette bulunan diğer girişimcilere sermaye olarak konulması şarttır. Söz konusu tutarın ilgili yılın sonuna kadar aktarılmaması durumunda, yıllık beyanname üzerinden teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösteren işletmeler için istisna edilen kazançlar tutarının, Ar-ge ve tasarım merkezleri için yıllık beyanname üzerinde yararlanılan indirim tutarının %20’si, ilgili yılda yararlanılan gelir ve kurumlar vergisi istisnasına ya da indirime konu edilemez. Bu tutar nedeniyle zamanında alınmayan vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilir.
• Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ile Ar-ge ve Tasarım Merkezlerinde yararlanılan teşviklerin süresi 31.12.2023 tarihinden 31.12.2028 tarihine uzatılmıştır.
• 4691 ve 5746 sayılı Kanunlar kapsamındaki projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye destekleri, beyan edilen gelirin veya kurum kazancının %10’nunu ve öz sermayenin %20’sini aşmamak üzere, gelir vergisi açısından ticari kazancın ve kurumlar vergisi açısından kurum kazancının tespitinde beyanname üzerinde indirim konusu yapılır. İndirim konusu yapılacak tutar yıllık olarak 1.000.000 TL’yi aşamaz. Bu kapsamdaki projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin aktarımından itibaren en az dört yıl boyunca ilgili şirketlerde kalmaması, payların satılması ya da yatırılan sermayenin kısmen ya da tamamen geri alınması halinde indirim dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.
• 4691 ve 5746 sayılı Kanunlar kapsamındaki işletmelerde gelir vergisi stopajı teşvikine konu edilen toplam çalışma sürelerinin %20’sini aşmamak kaydıyla ilgili personelin Bölge veya Merkez dışında geçirdikleri süreler de gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir. %20 olarak belirlenen bu oran Cumhurbaşkanı tarafından %50’ye kadar artırılabilir.
• 4691 ve 5746 sayılı Kanunlar çerçevesinde gelir vergisi stopajı teşviki kapsamındaki personelin, yüksek lisans yapanlar için bir buçuk yılı, doktora yapanlar için iki yılı geçmemek üzere Bölge veya Merkez dışında geçirdiği sürelere ilişkin ücretleri (%100’ünü aşmamak şartıyla) gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir. Bu hükmün uygulanmasında önceden geçerli olan en az bir yıl çalışma şartı kaldırılmıştır. Ayrıca Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde doktora mezunu personelin üniversitelerde Ar-Ge ve yenilik alanında ders vermesi veya Ar-Ge ve tasarım personelinin teknoloji geliştirme bölgelerinde bulunan girişimcilere mentorluk yapması durumunda haftalık 8 saati aşmamak şartıyla, bu çalışmaları gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir. Buna ilave olarak Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde gelir vergisi stopajı teşvikine konu edilen toplam çalışma sürelerinin %20’sini aşmamak kaydıyla belirtilen durumlar haricinde ilgili personelin bu merkezler dışında geçirdikleri süreler de gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir.
• Bölgede çalışan AR-GE, tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisi; verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilir.
• Toplam personel sayısı 15’e kadar olan Bölge firmaları için teşvik kapsamındaki destek personeli sayısı %10 yerine %20 olarak uygulanır.
• 4691 ve 5746 sayılı Kanunlarda yer alan “temel bilimler” ifadesi “desteklenecek programlar” olarak değiştirilmiştir. Desteklenecek Programlar ifadesi; Yükseköğretim kurumlarının matematik, fizik, kimya ve biyoloji lisans programları ile Yükseköğretim Kurulundan alınan görüş üzerine Bakanlıkça belirlenecek diğer programlar anlamına gelmektedir.
• Bölgelerde yer alan firmalara, istihdam ettikleri doktora öğrencisi AR-GE personeli için, iki yıl süreyle Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekle sınırlı olmak üzere, Bakanlıkça yönetmelikle belirlenen şartlar çerçevesinde destek verilebilir.
• 5746 sayılı Kanun kapsamında gerçekleştirilen Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerine ilişkin yerindelik ve uygunluk denetimleri, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı veya Bakanlıkça yetki verilen teknoloji geliştirme bölgeleri yönetici şirketleri tarafından gerçekleştirilir. Bu kapsamda yapılan denetimlerde nihai karar mercii Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’dır.
• Bölgede faaliyet gösteren girişimcilerin projelerinin tamamlanma tarihinden itibaren yönetmelikle belirlenen şartlar dahilinde yeni bir proje sunmamaları ve ilgili mevzuat çerçevesinde yönetici şirkete iletmekle yükümlü oldukları bilgi ve belgeleri süresinde iletmemeleri halinde, sözleşme fesholunmuş sayılır. Fesih tahliye nedenidir.
• 5746 sayılı Kanun kapsamındaki destek ve teşvik unsurlarından yararlananların kanunda öngörülen şartları taşıdıklarına ilişkin tespitler en geç 3 yıllık süreler itibarıyla yapılır. Değişiklik öncesinde bahse konu süre 2 yıl idi.
• Teknoloji Geliştirme Bölgesi yönetici şirketi ile bölgede yer alan AR-GE ve tasarım faaliyetinde bulunan firmalar için iş yeri açma ve çalışma ruhsatı ilgili mevzuat çerçevesinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı il müdürlükleri tarafından düzenlenir ve bu kapsamda denetlenir.
• Teknoloji Geliştirme Bölgesi yönetici şirketi tarafından bölge alanları dışında Değerlendirme Kurulu’nun kararı üzerine Bakanlıkça izin verilmesi halinde kuluçka merkezi açılabilir. Bu kuluçka merkezlerinde sadece kuluçka girişimcileri yer alabilir. 4691 sayılı Kanun kapsamında sağlanan destek, teşvik, muafiyet ve istisnalar, bu merkezlerde de aynen uygulanır. Yönetici şirketin görev ve sorumlulukları dahil olmak üzere, kuluçka merkezlerine dair diğer tüm iş ve işlemlerde 4691 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelik hükümleri geçerlidir. Kuluçka Merkezi (İnkübatör) ifadesi; özellikle genç ve yeni işletmeleri geliştirmek amacıyla, girişimcilere bölge içinde veya dışında ofis hizmetleri, ekipman desteği, yönetim desteği, mali kaynaklara erişim, kritik iş ve teknik destek hizmetlerinin bir çatı altında tek elden sağlandığı yapılar anlamına gelmektedir.

Bahse konu değişiklikleri içeren hükümler, 3 Şubat 2021 tarihinden itibaren geçerlidir.

7263 sayılı Kanunun tam metnine ulaşmak için aşağıdaki linke tıklayınız.

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/02/20210203-11.htm

Saygılarımızla,

CONSULTA Vergi

(*) Sirkülerlerimizde yapılan açıklamalar yalnızca bilgilendirme amaçlı olup, kesin işlem tesis etmeden önce uzmanlarımızdan görüş ve yönlendirme alınmasını önemle tavsiye ederiz. Bu sirkülerlerin amacı tek başına uygulamalara yön vermek olmayıp; mükelleflerimizin risk, fırsat ve değişiklikler hakkında güncel bilgi sahibi olmalarını sağlamaktır. Yegâne kaynak olarak sirkülerlerimizdeki açıklamaların kullanılması halinde doğabilecek olası zararlardan CONSULTA sorumlu olmayacaktır.