10.02.2022 tarih ve 31746 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile 7263 sayılı Kanun ve sonrasındaki değişiklikler çerçevesinde “Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği” nde değişiklikler yapılmıştır. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan yönetmelik, uygulamaya ilişkin yenilik getirmekten ziyade geçmiş aylarda gerçekleşen değişiklikler ışığında yönetmeliğin revize edilmesini amaçlamıştır.

Söz konusu yönetmelik ile ilgili öne çıkan hususlar maddeler halinde ve özet olarak şu şekildedir;

• Yönetici Şirket, bölgede yer alan girişimcilerle ilgili olarak; girişimcinin, Kanunda belirtilen amaca uygun olarak faaliyet göstermesinin sağlanması, yürüttüğü faaliyetlere yönelik talep edilen her türlü istatistiksel veriyi içeren belgenin, eksiksiz ve zamanında temin edilmesi için gerekli denetimlerin yapılması, girişimcilerin faaliyetleriyle ilgili Bakanlık tarafından talep edilen bilgi ve belgelerin belirlenen süre ve formata uygun olarak iletilmesi, girişimcinin çalıştırdığı ücreti gelir vergisi istisnasından yararlanan kişilerin Bölgede fiilen çalışıp çalışmadığının denetlenmesi, girişimcinin çalıştırdığı ve istisna kapsamında olan destek personeli sayısı ile Ar-Ge ve tasarım personeli sayısının birbirlerine olan oranının Kanun ve bu Yönetmelikte belirtilen kriterlere uygun olup olmadığının denetlenmesi, girişimci tarafından talep edilmesi halinde, girişimcilerin yürüttüğü Ar-Ge veya tasarım projesi kapsamında çalışan Ar-Ge veya tasarım personelinin; Bölgede yürüttüğü görevle ilgili olarak Bölge dışında geçirilmesi gereken sürelerin incelenmesi, uygun bulunanların onaylanması, Ar-Ge veya tasarım projesi kapsamında dışarıda geçirilen fiili sürelere dair ilgili kurum ve kuruluştan temin edilen belgelerin incelenerek arşivlenmesi, girişimcinin talep etmesi durumunda yasal kriterler gözetilerek proje bitirme belgesi düzenlenmesi, girişimcilere Genel Müdürlük tarafından elektronik ortamda proje kodu verilmiş proje kabul belgesi düzenlenmesi, görevlerinin yerine getirilmesi ile birlikte, Kanun ve bu Yönetmelik kapsamında Bölgenin yönetimi ve işletilmesi için gerekli olan işlemleri yapmakla yükümlüdür. Ayrıca, Bakanlık tarafından verilen destekler kapsamında; Yönetici Şirketin ve Bölgede yer alan işletmelerin başvurularına ait bilgi ve belgelerde tutarsızlık veya Kanun ve bu Yönetmeliğe göre uygunsuzluk tespit edilmesi halinde, bu durumdan başvuru sahibi işletme ile birlikte sorumludur.
• Yönetici şirketlerin, Kanunun uygulanması ile ilgili her türlü faaliyetleri sonucunda elde ettikleri kazançları 31.12.2028 tarihine kadar kurumlar vergisinden müstesnadır. Yönetici şirket, ayrıca, 4691 sayılı Kanunun uygulanması ile ilgili olarak düzenlenen kâğıtlar yönünden damga vergisinden, yapılan işlemler bakımından harçlardan ve Bölge alanı içerisinde sahip olduğu taşınmazlar dolayısıyla emlak vergisinden muaftır.
• Bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, münhasıran bu Bölgedeki yazılım, tasarım veya Ar-Ge faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları 31.12.2028 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden müstesnadır.
• 31.12.2028 tarihine kadar, Bölgede çalışan Ar-Ge, tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden hesaplanan vergiden, 01.01.2022 tarihinden önce asgari geçim indirimi, 01.01.2022 tarihinden sonra asgari ücret istisnasına isabet eden vergi düşüldükten sonra kalan vergi tutarı; verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilir.
• Bu kapsamdaki ücretlere ilişkin düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisnadır.
• Gelir vergisi stopajı ve sigorta primi işveren hissesine ilişkin teşviklerden yararlanacak olan destek personeli sayısı toplam Ar-Ge ve tasarım personeli sayısının %10’nunu aşamaz. Toplam personel sayısı on beşe (hariç) kadar olan Bölge firmaları için bu oran %20 olarak uygulanır.
• Haftalık 45 saatin üzerindeki ve ek çalışma sürelerine ilişkin ücretler bu teşvikten faydalanamaz.
• Yönetici şirket, ücreti gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanan kişilerin Bölgede fiilen çalışıp çalışmadığını denetler.
• Bölge içerisinde faaliyette bulunan gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri, yazılım, tasarım veya Ar-Ge faaliyetleri dolayısıyla 4691 sayılı Kanunda yer alan vergisel teşviklerden bütün halinde yararlanabilirler.
• Bölgede yer alan işletmelerde çalışan Ar-Ge ve tasarım personelinin bu Bölgelerde yürüttüğü projelerle doğrudan ilgili olmak şartıyla, proje kapsamındaki faaliyetlerin bir kısmının Bölge dışında yürütülmesinin zorunlu olduğu durumlarda Bölge dışındaki bu faaliyetlere ilişkin ücretlerinin %100’ünü aşmamak şartıyla Cumhurbaşkanınca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmı gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir.
• Buna ilave olarak gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında Bölgede çalışan personelin toplam sayısının veya teşvike konu edilen toplam çalışma sürelerinin yüzde %20’sini aşmamak kaydıyla Bölge dışında geçirilen süreler de gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir. Cumhurbaşkanı, %20 olarak belirlenen bu oranı belirleyeceği bölgesel ve/veya sektörel alanlarda %75’e kadar artırmaya veya tekrar kanuni oranına kadar indirmeye yetkilidir (4625 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile bahse konu oran 31.12.2022 tarihine kadar %50 olarak uygulanmaktadır). Bu bent kapsamında teşvikten yararlanılması için Bölge yönetici şirketinin onayının alınması ve Bakanlığın bilgilendirilmesi zorunludur. Yönetici şirketin onayı ile Bölge dışında geçirilen sürenin Bölgede yürütülen görevle ilgili olmadığının tespit edilmesi halinde, ziyaa uğratılan vergi ve buna ilişkin cezalardan ilgili işletme sorumludur.
• Bölgede yer alan işletmelerde çalışan Ar-Ge ve tasarım personelinin yüksek lisans yapanlar için 1,5 yılı, doktora yapanlar için 2 yılı geçmemek üzere Bölge dışında geçirdiği sürelere ilişkin ücretlerin %100’ünü aşmamak şartıyla Cumhurbaşkanınca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmı, gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir.
• 31.12.2028 tarihine kadar uygulanmak üzere, Bölgede faaliyette bulunanlara Kanun kapsamındaki projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye destekleri, beyan edilen gelirin veya kurum kazancının %10’nunu ve öz sermayenin %20’sini aşmamak üzere, 193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi uyarınca ticari kazancın ve 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesine göre kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılır. İndirim konusu yapılacak tutar yıllık olarak 1.000.000 Türk Lirasını aşamaz. Bu kapsamdaki projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin aktarımından itibaren en az 4 yıl boyunca ilgili şirketlerde kalmaması, payların satılması ya da yatırılan sermayenin kısmen ya da tamamen geri alınması halinde indirim dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. İndirim uygulamasından geçici vergi dönemleri itibarıyla da yararlanılır.
• Bölgelerde Kanun kapsamında yürütülen yazılım, Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri ile ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere ithal edilen eşya, gümrük vergisi ve her türlü fondan, bu kapsamda düzenlenen kâğıtlar ve yapılan işlemler damga vergisi ve harçtan istisnadır.
• Yükseköğretim kurumlarının matematik, fizik, kimya, biyoloji lisans programları ile Yükseköğretim Kurulundan alınan görüş üzerine Bakanlıkça ilan edilecek alanlarda alanlarında en az lisans derecesine sahip Ar-Ge personeli istihdam eden Teknoloji Geliştirme Bölgeleri firmalarının, bu personelin her birine ödedikleri aylık ücretin o yıl için uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarı kadarlık kısmı, iki yıl süreyle Bakanlık bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.
• Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde yer alan firmaların, 03.02.2021 (dahil) tarihinden sonra ilk kez istihdam ettikleri doktora öğrencisi Ar-Ge personeline o yıl için uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarı kadarlık kısmı, iki yıl süreyle Bakanlık bütçesine konulacak ödenekle sınırlı olmak üzere Bakanlık tarafından karşılanabilir. Bu destekten yararlanabilecek firma tarafından istihdam edilen doktora öğrencisi Ar-Ge personeline ödenen aylık taban ücreti, brüt asgari ücretin bir buçuk katından az olamaz. Firma başına verilebilecek destek, üniversitelerin doktora programına kayıtlı en fazla iki doktora öğrencisi ile sınırlıdır.
• 01.01.2022 tarihinden itibaren verilecek yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamesinde 4691 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesi kapsamında istisna edilen kazançları tutarı 1.000.000 Türk lirası ve üzerinde olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, bu tutarın %2’si pasifte geçici bir hesaba aktarılır. Aktarılması gereken tutar yükümlülüğü, yıllık bazda 20.000.000 Türk lirası ile sınırlıdır. Bu tutarın, geçici hesabın oluştuğu yılın sonuna kadar Türkiye’de yerleşik girişimcilere yatırım yapmak üzere kurulmuş girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması veya girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ya da Kanun kapsamındaki kuluçka merkezlerinde faaliyette bulunan diğer girişimcilere sermaye olarak konulması şarttır. Söz konusu tutarın ilgili yılın sonuna kadar aktarılmaması durumunda, bu Kanun kapsamında yıllık beyanname üzerinden istisna edilen kazançlar tutarının %20’si, ilgili yılda yararlanılan gelir ve kurumlar vergisi istisnasına konu edilemez. Bu tutar nedeniyle zamanında alınmayan vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilir.

Bahse konu Yönetmelik 03.02.2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 10 Şubat 2022 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Söz konusu Yönetmeliğe ulaşmak için aşağıdaki linke tıklayınız.

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/02/20220210-3.htm

Saygılarımızla,

CONSULTA Vergi

(*) Sirkülerlerimizde yapılan açıklamalar yalnızca bilgilendirme amaçlı olup, kesin işlem tesis etmeden önce uzmanlarımızdan görüş ve yönlendirme alınmasını önemle tavsiye ederiz. Bu sirkülerlerin amacı tek başına uygulamalara yön vermek olmayıp; mükelleflerimizin risk, fırsat ve değişiklikler hakkında güncel bilgi sahibi olmalarını sağlamaktır. Yegâne kaynak olarak sirkülerlerimizdeki açıklamaların kullanılması halinde doğabilecek olası zararlardan CONSULTA sorumlu olmayacaktır.