Gelir İdaresi Başkanlığı’nın resmi internet sitesinde “Yurt Dışında ve Yurt İçinde Bulunan Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Rehberi” başlıklı açıklayıcı bir doküman yayınlanmıştır.

Söz konusu rehberde öne çıkan hususlar aşağıda maddeler halinde paylaşılmıştır.

Düzenleme ile Getirilen Avantajlar

Düzenleme kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar için;

• Bildirimde veya beyanda bulunulan varlıklara isabet eden tutarlara ilişkin hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır,
• Yurt dışı varlık barışı kapsamında ödenen vergiler belirtilen şartların sağlanması halinde iade edilecektir,
• Vergiye tabi dönem kazancının tespitinde dikkate alınmayacak, bildirim veya beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmesi koşuluyla; vergiye tabi kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilecek, kurumlar için dağıtabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilecek, işletme kayıtlarına alınacak taşınmazların işletmeye devrinde tapuda yapılacak işlemlerden harç alınmayacak, değer artışı kazancı hesaplanmayacaktır,
• Bildirilen veya beyan edilen varlıklar dışındaki diğer nedenlerle başlayan vergi incelemeleri veya takdire sevk işlemleri dolayısıyla, düzenleme kapsamında bildirimde veya beyanda bulunan mükellefler hakkında matrah farkı bulunması durumunda; bulunan matrah farkının bildirime veya beyana konu edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespiti ve bildirilen veya beyan edilen varlık tutarının bulunan matrah farkına eşit ya da fazla olması durumunda gelir veya kurumlar vergisi ile katma değer vergisi yönünden tarhiyat yapılmayacaktır. Bulunan matrah farkının bildirime veya beyana konu edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespiti halinde, bu farkın bildirilen veya beyan edilen varlık tutarından fazla olması durumunda, yalnızca aradaki fark tutar üzerinden gelir veya kurumlar vergisi ile katma değer vergisi yönünden vergi tarhiyatı yapılacaktır.

Yurt Dışında Bulunan Varlıkların Bildirimi

• Yurt dışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları, bildirime konu edilebilir.
• Gerçek ve tüzel kişiler, yurt dışında bulunan varlıklarını 31 Mart 2023 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kurumlara bildirimde bulunmak suretiyle Varlık Barışı uygulamasından yararlanabileceklerdir.
• Bildirimde bulunan gerçek ve tüzel kişilerce, vergi dairelerine ayrıca herhangi bir beyanda bulunulmayacaktır.
• Bu varlıkların bildirim tarihinden itibaren 3 ay içinde Türkiye’ye getirilmesi, bildirilen varlıklara ilişkin hesaplanan verginin ödenmesi, yurt dışı kredilerin ve sermaye avanslarının kapatılmasında kullanılan varlıkların da bildirilmesi, bildirilen varlıkların defter tutan mükelleflerce kanuni defterlere kaydedilmesi, bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin, bildirdikleri ve yasal defterlerine kaydettikleri kıymetleri için pasifte özel fon hesabı açılması ve bu hesabın bildirim tarihinden itibaren iki yıl geçmedikçe işletmeden çekilememesi ve sermayeye ilave dışında başka bir amaçla kullanılamaması gerekmektedir.
• Yurt dışında bulunan varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve 5 Temmuz 2022 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 31 Mart 2023 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilecektir. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmayacaktır.
• 5 Temmuz 2022 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan varlıkların bu tarihten önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu avansların defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla düzenlemeden yararlanılabilecektir.
• Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda mevcut ya da yeni açılan bir hesaba transfer edilmesi durumunda banka dekontu veya aracı kurum işlem sonuç formları, 31 Mart 2023 tarihine kadar banka veya aracı kurumlara bildirilmesi kaydıyla, Türkiye’ye fiziki olarak getirilmesi sırasında yapılan deklarasyon/bildirime istinaden Gümrük İdaresinden alınan belgeler, varlıkların Türkiye’ye getirilmiş olduğunun belgelendirilmesinde kullanılabilecektir.
• Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda mevcut ya da yeni açılan bir hesaba ilgili varlığın transferi işlemlerinde, bildirimde bulunan hesap sahibi ile yurt dışından varlığı transfer edenin farklı kişiler olmasının düzenlemeden faydalanılması açısından herhangi bir önemi bulunmamaktadır.
• Bildirimlerde, söz konusu varlıkların bildirildiği tarih itibarıyla Türk lirası karşılığı bedelleri esas alınacaktır.
• Gerçek ve tüzel kişilerce, yurt dışında bulunan varlıklar için tek bir bildirim verilmesi esastır. Ancak, bildirimin yapıldığı her ay farklı bir vergilendirme dönemi olarak kabul edildiğinden, 31 Mart 2023 tarihine kadar birden fazla bildirimde bulunulması mümkündür.
• Söz konusu varlıklar için bildirimde bulunulduktan sonra aynı ay içerisinde, yapılan hataların düzeltilmesi amacıyla ya da bildirime konu edilen varlıkları azaltıcı ya da artırıcı yeni bir bildirimde bulunulmak istenilmesi halinde, ilk bildirimin düzeltilmesi gerekmektedir.
• Bildirimde bulunulduktan sonraki aylarda, yapılan hataların düzeltilmesi amacıyla ya da bildirime konu edilen varlıkları azaltıcı bir bildirimde bulunulmak istenilmesi halinde de önceki bildirimin düzeltilmesi gerekmektedir. Bu durumda, vergi dairesine bildirilen varlıklara ilişkin düzeltme talebinin banka ve aracı kurum aracılığıyla yapılması gerekmektedir.
• Bildirimde bulunulduktan sonraki aylarda, bildirime konu edilen varlıkları artırıcı bir bildirimde bulunulmak istenilmesi halinde ise önceki bildirimin düzeltilmesi söz konusu olmayacak, ilave olarak bildirilmek istenilen varlıklar için yeni bir bildirim yapılacaktır.
• Bildirim süresi sona erdikten sonra bildirimlere ilişkin yapılan düzeltme talepleri dikkate alınmayacaktır.
• Banka ve aracı kurumlara bildirilen yurt dışındaki varlıkların değeri üzerinden; 30 Eylül 2022 tarihine kadar yapılan bildirimler için %1, 1 Ekim 2022 tarihi ile 31 Aralık 2022 tarihi arasında yapılan bildirimler için %2, 1 Ocak 2023 tarihi ile 31 Mart 2023 tarihine kadar yapılan bildirimler için %3, oranında hesaplanacak vergi, bildirim esnasında banka ve aracı kurumlara peşin olarak ödenecektir.
• Yurt dışında bulunan ve bildirime konu edilen varlıkların, Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlara transfer edildiği veya yurt dışından getirilerek bu hesaplara yatırıldığı tarihten itibaren en az bir yıl süreyle bu hesaplarda tutulması halinde, bildirilen varlıkların değeri üzerinden uygulanması gereken vergi oranı %0 olarak uygulanacaktır. Bu durumda, banka ve aracı kurumlar tarafından tahsil edilerek vergi sorumlusu sıfatıyla vergi dairesine ödenen vergiler, bildirim sahibinin düzeltme zamanaşımı süresi içinde vergi dairesine başvurusu üzerine iade edilecektir.
• İadeye ilişkin bir yıllık sürenin başlangıcında, bildirime konu edilen varlıkların Türkiye’deki banka ve aracı kurumlarda açılan hesaplara transfer edildiği veya yurt dışından getirilerek bu hesaplara yatırıldığı tarih dikkate alınacaktır.
• Başvuru talebi, kesintiyi yapan banka veya aracı kurum merkezinin bağlı bulunduğu vergi dairesine yapılacaktır.
• İade talebinde bulunacak gerçek veya tüzel kişilerin başvuru yaptıkları formlarına, bildirdikleri varlıkların banka ve aracı kurumlara yatırıldığına ve en az bir yıl süreyle bu hesaplarda tutulduğuna dair tevsik edici belgeleri (banka dekontu, hesap cüzdanı, aracı kurum işlem sonuç formu gibi) eklemeleri gerekmektedir.
• Bildirim sahipleri madde kapsamında nakden iade talebinde bulunabilecekleri gibi, vergi borçları için de mahsuben iade talebinde bulunabileceklerdir.
• Bildirim sahibine iade yapılabilmesi için bildirilen varlıkların değeri üzerinden hesaplanan vergilerin vergi sorumlularınca ödenmiş olması şarttır.

Yurt İçinde Bulunan Varlıkların Beyanı

• Yurt içinde bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları, taşınmazlar, beyana konu edilebilir.
• Türkiye’de bulunan varlıklar için 31 Mart 2023 tarihine kadar vergi dairelerine beyanda bulunmak suretiyle Varlık Barışı uygulamasından yararlanılabilecektir.
• Yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerini elektronik ortamda vermek zorunda olan mükellefler, Varlık Barışı beyannamelerini de elektronik ortamda vermek zorundadırlar.
• Gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri, 5 Temmuz 2022 tarihi itibarıyla kanuni defter kayıtlarında yer almayan varlıklara ilişkin olarak yararlanabilir. Gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar, taşınmaz dışındaki varlıklarını bankaya yatırmak suretiyle yararlanabilir.
• Taşınmaz dışındaki varlıkların beyan tarihi itibarıyla banka veya aracı kurumlardaki hesaplara yatırıldığını gösterir belgelerle tevsik edilmesi, beyan edilen varlıklara ilişkin hesaplanan verginin süresinde ödenmesi, beyan edilen varlıkların defter tutan mükelleflerce kanuni defterlere kaydedilmesi, bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin, beyan ettikleri ve yasal defterlerine kaydettikleri kıymetleri için pasifte özel fon hesabı açılması ve bu hesabın beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmedikçe işletmeden çekilememesi ve sermayeye ilave dışında başka bir amaçla kullanılamaması gerekmektedir.
• Gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanların beyanları yerleşim yerlerinin bağlı bulunduğu vergi dairesine verilecektir.
• Türkiye’de bulunan varlıkların beyanında, vergi dairelerine beyan edildiği tarih itibarıyla belirlenen Türk lirası karşılığı bedelleri esas alınacaktır.
• Şahıs şirketleri ile adi ortaklılar adına da beyanda bulunularak yararlanılması mümkündür.
• Vergi dairelerine beyan edilen yurt içi varlıkların değerleri üzerinden %3 oranında vergi hesaplanacak ve hesaplanan vergi izleyen ayın sonuna kadar ödenecektir.

Diğer Hususlar

• Şirketlerin kanuni temsilcileri, ortakları ya da şirket veya şirketin ortakları adına düzenleme kapsamına giren varlıkları 5 Temmuz 2022 tarihinden önce yetkili kuruluşlarca düzenlenen bir vekalet veya temsil sözleşmesine istinaden değerlendirmeye yetkili olanların, bu tarih itibarıyla sahip oldukları ve yurt dışında bulunan varlıklarının, şirket adına bildirime konu edilerek Türkiye'ye getirilmesi veya Türkiye'deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi ya da Türkiye'de bulunan ancak 5 Temmuz 2022 tarihi itibarıyla kanuni defter kayıtlarında yer almayan varlıklarının şirket adına beyan edilmek suretiyle düzenlemeden yararlanılabilmesi mümkündür. Şirket veya şirket ortaklarına ait olduğu halde şirketin kanuni temsilcileri, ortakları veya vekilleri dışındaki kişilerce tasarruf edilen varlıklar, şirket adına bildirim veya beyana konu edilerek madde hükmünden yararlanılabilecektir. Ayrıca, gerçek kişilere ait olduğu halde bu kişilerin ortağı veya kanuni temsilcisi oldukları yurt dışındaki şirketlerce tasarruf edilen varlıkların da ilgili gerçek kişiler adına bildirim veya beyana konu edilmesi halinde Varlık Barışı hükümlerinden yararlanılabilmesi mümkündür. Ancak, bildirim veya beyan dışındaki nedenlerle yapılacak inceleme esnasında söz konusu varlıkların şirket veya şirket ortaklarına ya da gerçek kişilere ait olduğunun ispat edilmesi gerekmektedir.
• Özel fon hesabında tutulan bu tutarlar, Gelir Vergisi Kanunu’nun 81 inci maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununun 19 ve 20 nci maddeleri uyarınca gerçekleşecek devir ve bölünme hallerinde de vergilendirilmeyecektir.
• Bildirim veya beyan konusu yapılarak kanuni defter kayıtlarına intikal ettirilen varlıklar hakkında amortisman uygulanmayacaktır.
• Kayıtlara alınan bu varlıkların daha sonra elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gelirin veya kurum kazancının tespitinde gider veya indirim olarak kabul edilmeyecektir.

Yurt Dışında ve Yurt İçinde Bulunan Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Rehberi’ne aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.

https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/varlik_barisi/varlik_barisi_rehberi_2022.pdf

Saygılarımızla,

CONSULTA Vergi

(*) Sirkülerlerimizde yapılan açıklamalar yalnızca bilgilendirme amaçlı olup, kesin işlem tesis etmeden önce uzmanlarımızdan görüş ve yönlendirme alınmasını önemle tavsiye ederiz. Bu sirkülerlerin amacı tek başına uygulamalara yön vermek olmayıp; mükelleflerimizin risk, fırsat ve değişiklikler hakkında güncel bilgi sahibi olmalarını sağlamaktır. Yegâne kaynak olarak sirkülerlerimizdeki açıklamaların kullanılması halinde doğabilecek olası zararlardan CONSULTA sorumlu olmayacaktır.