Bedelli Askerlik Faydalanan Kişilerin Kıdem Tazminatı Hakkında - 17 Şubat 2020

Bedelli Askerlik Faydalanan Kişilerin Kıdem Tazminatı Hakkında

17/02/2020

7146 sayılı Kanun ile 1111 sayılı Askerlik Kanununa geçici madde eklenerek, bedelli askerlik düzenlemesi yapılmıştır.

Söz konusu Kanunda, “Bu madde hükümlerinden yararlananlar temel askerlik eğitimi süresince çalıştıkları iş yeri, kurum ve kuruluşlar tarafından aylıksız veya ücretsiz izinli sayılırlar.” Hükmüne yer verilmiştir.

Söz konusu hüküm doktrinde iki farklı şekilde değerlendirilmiştir.

İlk görüşe göre; söz konusu dönem Kanun ile ücretsiz izni zorunlu kılmış ve feshin önüne geçilmiştir. Dolayısıyla kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde 1475 sayılı Kanuna dayanılarak fesih yapılamaz.

İkinci görüş ise; söz konusu hükmün, 1475 sayılı Kanunu değiştirmediği, bu sebeple çalışanın halen daha kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde sözleşmesini feshedebileceği olmuştur.

İstanbul BAM 28.HD, 26.12.2019 E. 2019/3156 K. 2019/3356 ve Konya BAM 8.HD, 24.01.2020, E. 2019/2257 K. 2020/167 kararlarıyla “7146 sayılı Kanunla getirilen ücretsiz hakkı ve 1475 sayılı Kanunda düzenlenen kıdem tazminatı hususunda işçinin seçim hakkı vardır” görüşü hakim olmuştur. Maalesef karara konu olaylar temyiz sınırı altında olduğu için kesinleşmiş ve yüksek mahkeme önüne gitmemiştir. Konuyla ilgili, içtihadı birleştirme kararının benzeri uyuşmazlıkların çözümü için kritik olduğu görüşündeyiz. 

Bülten ekimizde karar örneklerine yer verilmiştir .

Karar Örnekleri Doç. Dr. Ercüment Özkaraca’dan alıntılanmıştır. 

MADDE 2- 1111 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. 

“GEÇİCİ MADDE 55- Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte her ne sebeple olursa olsun henüz fiilî askerlik hizmetine başlamamış ve 1 Ocak 1994 tarihinden (bu tarih dâhil) önce doğan 1076 sayılı Kanun ile bu Kanuna tabi yükümlüler; istekleri hâlinde, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde askerlik şubelerine veya yurt dışı temsilciliklerine başvurmaları, 15.000 Türk lirası veya Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuruna göre ödeme tarihindeki karşılığı kadar konvertibl yabancı ülke parasını defaten ödemeleri ve 21 gün temel askerlik eğitimini yerine getirmeleri şartıyla askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılırlar.

Her ne sebeple olursa olsun daha önce bedelli veya dövizli askerlik hizmeti kapsamından çıkarılanlardan yaş şartını taşıyanlar, istekleri halinde birinci fıkra hükümlerinden yararlanırlar.

Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce sağlık sebebiyle haklarında verilen askerliğe elverişli olmadıklarına dair kararlardan dolayı askerlik hizmetinden muaf tutulanlar da istekleri hâlinde yaş şartı aranmaksızın ve temel askerlik eğitimine tabi olmaksızın birinci fıkra hükümlerinden yararlanırlar.

Bu madde hükümlerinden yararlananlar temel askerlik eğitimi süresince çalıştıkları iş yeri, kurum ve kuruluşlar tarafından aylıksız veya ücretsiz izinli sayılırlar.

Bu uygulama kapsamında tahsil edilen tutarlar genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere Hazine ve Maliye Bakanlığı merkez muhasebe birimi hesabına yatırılır. Yatırılan bu tutarlar karşılığı Savunma Sanayii Destekleme Fonuna aktarılmak üzere Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesine ödenek eklemeye Cumhurbaşkanı yetkilidir.

Bu madde hükümlerinden yararlanan yükümlüler hakkında saklı, yoklama kaçağı ve bakayadan dolayı idari ve adli soruşturma ve kovuşturma yapılmaz, başlatılmış olanlar sona erdirilir ve bu suçlara ilişkin kesinleşmiş idari para cezaları tahsil edilmez.

Bedelin ödenmesi ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslar Millî Savunma Bakanlığınca belirlenir.”