İşveren İşlemleri Genelgesi Yayınlandı: İkinci Kısım - 22 Haziran 2020

GÜNDEM

 

Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından, 18.06.2020 tarihli 2020- 20 sayılı İşveren İşlemleri Genelgesi yayınlandı. Söz konusu genelge, İşveren, işyeri, işveren vekili ve tescil işlemleri, Sigorta primine esas kazançlar ve prime tabi tutulmayan kazançlar, APHB ve MPHB işlemleri, Primlerin ödenmesi, zamanaşımı ve itiraz işlemleri, Mücbir sebep kapsamında ertelemeler, Primler ve idari para cezaları zamanaşımı ve terkin, Ev hizmetleri işlemleri, Diğer hususlar olmak üzere 8 farklı kısımdan oluşmaktadır. Bültenlerimiz her bir kısmı ayrı ayrı olmak üzere önemli değişiklikleri kapsayan bir bakış açısı ile sunulacaktır.

TAVANI AŞAN PRİM İADESİ

 

Prime esas kazanç üst sınırı aşan kazancı bulunan sigortalıların, üst sınırı aşan kazançların iadesi hususunda talepte bulunmaları halinde, iade en geç talep tarihini izleyen ayın sonuna kadar yapılacaktır. Aynı ayda birden fazla işyerinde çalışan ve prime esas kazançlarının toplamı prime esas kazanç üst sınırını (tavanı) asan sigortalılara ilişkin işyerlerinin birden fazla ünite bölgesinde olması halinde iade başvurusu müracaat edilen ünite tarafından yapılacak, muhasebe işlemleri Kurumunun ilgili birimleri arasında yazışma yapılarak sonuçlandırılacaktır.

 

YILLIK İZİN ÜCRETİ (DİKKAT!)

İş akdinin askıda olduğu bir dönemde fiili çalışması olmayan bir sigortalıya yıllık izin ücretinin ödenmesi halinde yıllık izin ücreti prime esas kazanç bildirimi yapılan en son ayın kazancına dahil edilecektir.   

Söz konusu düzenlemenin Kanuna aykırı olduğu ve genelgenin ilgili hükmünün iptal edilmesi gerektiğini düşünmekteyiz.

                                                               

ÜCRET DIŞI ÖDEMELER

 

Toplu is sözleşmelerine tabi işyerleri işverenlerince veya kamu idareleri veya yargı mercilerince verilen kararlara istinaden, sonradan ödenen ücret dışındaki ödemelerin hizmet akdinin mevcut olmadığı veya askıda olduğu bir tarihte ödenmesi durumunda bu ödemeler prime esas kazancın tâbi olduğu en son ayın kazancına dahil edilecektir.

        

YEMEK İSTİSNASI

Sigortalılara ay içinde yemek parası olarak nakit ödeme yapılmaksızın, çalıştıkları işyerinin dışında yemek üretimi yapan başka firma veya şahıslar tarafından (örneğin yemek kuponu, yemek kartı, yemek çeki karşılığında) gerek işyerinde, gerekse işyerinin dışında yemek verilmesi halinde, işverenlerce bu firma veya şahıslara fatura karşılığında yemek bedeli olarak ödenen fatura bedelleri prime esas kazanca dahil edilmeyecektir. Ancak hayatın olağan akısına aykırı muvazaalı uygulamaların tespit edilmesi durumunda yemek kuponu, yemek kartı, yemek çeki gibi araçlara yüklenen bu tutarlar prime esas kazanca dahil edilecektir.

 

YOL PARASI-GÖREV YOLLUĞU AYRIMI

 

İşe gelip gitmek amacıyla sigortalıya ödenen yol paraları bu kapsama alınmayacak olup bu ödemelerin tamamı prime esas kazanca dahil edilecektir. Diğer taraftan, sigortalıya yapılan bir ödemenin görev yolluğu mahiyetinde olduğunun belge ile kanıtlanması gerektiğinden, bu durumu ispatlayacak görev yolluğu ile ilgili evrakların işveren tarafından muhafaza edilmesi ve Kurumumuzca istenildiğinde ibraz edilmesi gerekmektedir.

 

KÖTÜ NİYET TAZMİNATI PRİME TABİ DEĞİL

 

İş güvencesi kapsamında olmayan işçinin sözleşmesi fesih hakkının kötüye kullanılarak sona erdirildiği durumlarda isçiye bildirim süresinin üç katı tutarında tazminat ödenmesi gerekmektedir. Bu durumda da isçinin işyeri ile olan hukuki bağı, is sözleşmesinin feshi ile sona erdiğinden, isçiye ödenen kötü niyet tazminatı prime esas kazanca da dahil edilemeyecektir.

 

KASA TAZMİNATI

 

Kasa tazminatı niteliğinde olan ödemelerin para ve kıymetli evrak veyahut eşya muhafazası ile görevli bulunan sigortalıya ödenmesi gerektiğinden, bu tür sorumluluğu bulunmayan sigortalılara bu nitelikte bir ödemenin yapılması halinde söz konusu ödemeler prime esas kazanca dahil edilecektir.

 

ALACAK DAVALARI

 

Alacak davasına konu olan dönemlerde sigortalı bildirimi yoksa: Mahkeme kararlarında, alacak davasına konu olan dönemlerde sigortalılık bildiriminin bulunmadığının anlaşılması halinde mahkemede karar verilen alacak tutarları için her hangi bir işlem yapılmayacak. Alacak davasına konu olan dönemlerde sigortalı bildirimi varsa: prime esas kazanca tabi olan ücret ve ücret dışı alacaklar yönünden isleme alınacaktır. Alacak davasına konu olan dönemlere ilişkin kazançların ücret olması halinde Öncelikli olarak mahkeme kararında dönemler belliyse ücret kazançları ilgili aylara mal edilecektir. Ücretin dönemi belli değilse mahkemeden konu hakkında bilgi alınacaktır. Söz konusu ücret alacaklarının dönemleri mahkemeden temin edilmesi halinde ilgili aylara temin edilememesi halinde ise alacak davasına konu olan dönemdeki sigortalılık bildirimi yapılan son ayın, kazancına mal edilecektir. Alacak davasına konu olan dönemlere ilişkin kazançların ücret dışı olması halinde: Toplu iş sözleşmelerine tabi işyerleri işverenlerince veya kamu idareleri veya yargı mercilerince verilen kararlara istinaden, sonradan ödenen ücret dışındaki ödemelerin hizmet akdinin mevcut olmadığı veya askıda olduğu bir tarihte ödenmesi durumunda, prime esas kazancın tabi olduğu en son ayın kazancına dahil edileceğinden, alacak davasına konu olan ücret dışı ödemelerin öncelikli olarak hizmet akdi devam ediyorsa ödendiği ayın kazancına, hizmet akdi askıdaysa veya devam etmiyorsa prime esas kazancın tabii olduğu en son ayın kazancına mal edilecektir.

 

ALTIN YARDIMI

 

Ayni yardımları diğer yardımlardan ayıran bir diğer özellik de isçiye sağlanan bir menfaat olmasına karşılık bordroya dahil olmamasıdır. Altın satın alma aracı olarak da kullanılmaktadır. Bu sebeple altının verildiği ayın son günündeki Merkez Bankası satış fiyatı üzerinden hesaplanacak miktarının sigorta primine esas kazanç tutarına dahil edilmesi gerekmektedir.

 

İKALE

 

Bozma Sözleşmesi ile kararlaştırılan ikale bedelinin hangi kalem alacakları/tazminatları kapsadığının belirtilmesi ve bu alacaklar/tazminatlar Kanunda yer alan istisna tutulan ödemeler arasında yer alıyorsa sigorta primine esas kazanca dahil edilmeyecek, bu istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler prime esas kazanca dahil edilecektir. Ancak ikale sözleşmesi ile kararlaştırılan ikale bedelinin hangi kalem alacakları/tazminatları kapsadığına yer verilmemesi başka bir deyişle ayrım yapılmaması halinde bu defa ikale bedeli adı altında yapılan tüm ödemeler sigorta primine tabi tutulacaktır.

 

HEDİYE ÇEKİ     

Alışveriş/hediye çeklerinin ücret ya da ücret niteliğinde kazanç kavramı içinde yer almadıkları dikkate alınarak, işverenlerin sigortalılara vermiş oldukları alışveriş/hediye çekleri prime esas kazanç kapsamında değerlendirilemeyecektir.

 

HUZUR HAKKI

Huzur hakkı adı altında yapılan ödemelerin prime tabii olup olmadığı hususu sigortalıların statüsüne göre belirlenecek olup huzur hakkı ödenen veya ödenecek yerde 5510 sayılı Kanunun 4-1/a maddesi kapsamında hizmet akdine bağlı olarak çalışıyorlarsa, bu kişilere yapılan huzur hakkı ödemeleri sigorta primine tabi tutulacaktır.